حدود 70 درصد از مصرف آب در سراسر جهان را صنعت کشاورزی و صنعت تولید مواد غذایی در اختیار دارند. در شرایطی که آب و هوای جهان به صورت روزافزون ناپایدارتر می‌شود و جمعیتی که به طور پیوسته در حال رشد است، افزایش بیش از حد مصرف آب اثرات جبران ناپذیری بر تولید مواد غذایی در سرتاسر جهان خواهد داشت. به همین خاطر، دانشمندان و محققان در سراسر جهان در حال کار برای توسعه راه حل‌های هوشمند برای مقابله با کمبود آب هستند.
راهکار های مقابله با کم آبی
در این مطلب به شرح چند روش مدرنی که توسط محققان برای مقابله با کمبود آب در صنعت کشاورزی پیشنهاد شده است، می‌پردازیم.
سیستم‌های آبیاری با تکنولوژی جدید و مدرن
دیجیتالی سازی سیستم‌های کشاورزی از تکنولوژی‌های جدیدی است که به مقابله با کمبود آب کمک می‌کند. برخی از شرکت‌ها برای کشاورزان فناوری هایی فراهم میکنند که به لطف سنسور های رطوبت خاک، مصرف آب را تا 30 درصد کاهش میدهند. شرکت ایتالیایی Bluetentacles یکی از همین شرکت هاست که به کشاورزان کمک می‌کند تا مزارع را فقط در مواقع ضروری آبیاری کنند. سیستم مشابهی نیز توسط استارت آپ اسپانیایی BioAgro توسعه داده شده است که با استفاده از فناوری کم هزینه بر اساس اطلاعات به دست آمده توسط حسگر ها، یک پلتفرم آبیاری هوشمند ایجاد کرده است. سنسورها رطوبت خاک را کالیبره میکنند و آبیاری و استفاده از کود را فقط در زمانی که محصولات به آن نیاز دارند به صورت خودکار انجام می‌دهد.
حتما بخوانید : ۶ راهکار مهم در کاهش هزینه های کشاورزی
سیستم های آبیاری قطره ای
سیستم آبیاری قطره‌ای که مدتیست در ایران هم از آن استفاده می‌شود، یکی دیگر از راه های مطلوب برا مقابله با کمبود آب در صنعت کشاورزی به خصوص در مناطق گرم و خشک است. این تکنولوژی با قرار دادن لوله‌هایی در زیر زمین و باز کردن سوراخ های ریز در لوله‌ها در نزدیکی ریشه‌های گیاهان از تلف شدن آب بر اثر تبخیر اطمینان حاصل می‌کند. سپس لوله ها به طور مکرر در فواصل کوتاه باز می‌شوند تا آب مورد نیاز گیاهان را تامین کنند. مطالعات نشان میدهند، سیستم های آبیاری قطره ای با موفقیت در مناطق خشک و نیمه خشک برای تولید سبزیجات، محصولات علوفه ای، نگهداری از درختان و غیره استفاده شده است.
ذخیره آب در مناطق خشک
در مناطق خشک، ذخیره آب به روش هوشمند برای مقابله با کمبود آب بسیار مورد مهمی است. در کلمبیا، برنامه تحقیقاتی CGIAR در مورد تغییرات آب و هوایی، کشاورزی و امنیت غذایی (CCAFS) بر کشاورزی هوشمند آب و هوایی (CSA) تمرکز دارد تا به کشاورزان در مقیاس کوچک کمک کند تا با تغییرات آب و هوایی سازگار شوند و اثرات آن را کاهش دهند. این امر با جمع‌آوری آب باران در زمانی که در دسترس است و کمک به کشاورزان برای هدایت مؤثر آب باران به مخازن ذخیره‌سازی برای استفاده در شرایط بی آبی به دست می‌آید.
بیشتر بخوانید : گیاهان مقاوم به خشکی و کاربردهای آنها در کشاورزی
تصفیه و استفاده دوباره از آب فاضلاب
برای مدیریت بهتر فاضلاب، شرکت ایتالیایی Captive Systems با استفاده از نانوذرات مغناطیسی با هسته فرومغناطیسی و پوشش خارجی، آلاینده ها را از آب فاضلاب حذف می‌کند. این سیستم قادر است انواع مختلفی از آلاینده‌ها را از پساب‌ها، از هیدروکربن‌ها و ترکیبات آلی گرفته تا فلزات را به صورت کامل حذف کند. از این طریق می‌توان آب‌های زائد و کثیف را با هدف مقابله با کمبود آب در کشاورزی، برای مصرف دوباره بازیافت کرد.
آکواپونیک
آکواپونیک راه حلی جذاب برای مقابله با کمبود آب در کشاورزی را ارائه می‌دهد. این سیستم از ترکیب پرورش ماهی و هیدروپونیک (کشت گیاهان در آب، بدون خاک) حاصل می‌شود. در برخی از مزارع این سیستم ها می‌توانند مصرف آب را تا 90 درصد در مقایسه با کشاورزی سنتی کاهش دهند.
بیشتر بخوانید :سیستم های هیدروپونیک و کاربردهای آن در کشاورزی
حتما بخوانید : استفاده از تسطیح زمین برای افزایش بهره وری آب در کشاورزی
تسطیح ماهواره‌ای زمین
امروزه می‌توان با استفاده از ماهواره‌ها و فناوری GPS اطلاعات بسیار دقیقی در خصوص زمین زراعی خود به دست آورد. این اطلاعات می‌توانند شامل نوع خاک، اندازه زمین، تغییرات آب و هوا، وضعیت محصولات و غیره باشد. این تکنولوژی شاخه‌ای از علم کشاورزی دقیق یا Precision Agriculture است که هدفش کمک به کشاورزان برای بهبود کیفیت و کارایی محصولات و فعالیت‌هایشان در مزرعه می‌باشد. توسط اطلاعات کسب شده از طریق ماهواره‌ها شما می‌توانید با کمترین خطا و به بهترین حالت زمین خود را تسطیح کنید. در نتیجه تسطیح زمین نیز، کیفیت محصولات افزایش می‌یابد و از طرفی نیز مصرف آب به صورت دقیق‌تر و متعادل‌تر صورت می‌گیرد. بخاطر همین تکنولوژی تسطیح ماهواره ای زمین یکی از روش‌های خوب برای مقابله با کمبود آب در کشاورزی محسوب می‌شود.
جمع بندی
در کل همه ما باید به فکر مصرف آب در زندگیمان باشیم. درست است که بیشترین مصرف آب در جهان توسط کشاورزان، صنایع تولید مواد غذایی و کارخانجات صورت می‌گیرد ولی ما هم باید به فکر صرفه جویی در آب باشیم. همه‌مان می‌دانیم که آب مایه حیات است و متاسفانه طبق پیشبینی های صورت گرفته، در آینده‌ای نه چندان دور ممکن است مشکلات بسیار جدی بابت آب داشته باشیم. می‌توانیم با استفاده از روش‌های ذکر شده، با کمبود آب مقابله کنیم و حتی صنعت کشاورزی کشورمان را هم بهبود ببخشیم.
