کشاورزی هوشمند روش نوینی در کشاورزی است که از فناوریهای پیشرفته برای کمک به کشاورزان استفاده میکند. مزارع کشاورزی که تکنیکهای کشاورزی هوشمند در آنها به کار گرفته میشود، تحت عنوان مزارع هوشمند شناخته میشوند. با استفاده از فناوریهای کشاورزی هوشمند و پیشرفته، کشاورزان در زمینهای کشاورزی خود شاهد کاهش قابل توجه هزینههای عملیاتی مانند کاهش مصرف آب و کود، آفت کشها یا سوخت و افزایش بازدهی و بهرهوری نیروی کار خواهند بود. در کشاورزی هوشمند برای گردآوری اطلاعات در خصوص خاک، محصولات کشاورزی و دام از پهبادها و حسگرها استفاده میشود. هدف هوشمندسازی کشاورزی، افزایش کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی و در عین حال بهینهسازی نیروی کار برای اطمینان از کسب بهترین نتایج است. این روش دارای مزایای قابل توجه و چالشهای بسیار کمی است.
حتما بخوانید : کاربرد رباتیک و هوش مصنوعی در کشاورزی
هدف از کشاورزی هوشمند چیست؟
هوشمندسازی کشاورزی در بهینهسازی استفاده از منابع به کشاورزان کمک میکند. با آنالیز دادهها در مورد شرایط خاک، الگوهای آب و هوایی و سلامت محصول کشاورزان میتوانند به طور دقیقتر از آب، کودها و آفت کشها استفاده کرده و ضایعات محصولات زمینهای کشاورزی خود را کاهش دهند. از سوی دیگر استفاده از سیستم هوشمند کشاورزی در حداقلسازی اثرات زیست محیطی موثر است. به طور کلی استفاده از تجهیزات کشاورزی هوشمند مانند سیستمهای رباتیک، ماهوارهها، پهبادها، سنسورها، هوش مصنوعی و سایر تجهیزات مزیتهای بسیاری را برای کشاورزان ایجاد کرده و از اتلاف منابع و انرژی جلوگیری میکند. از این رو امروزه اکثر کشاورزان در صدد استفاده از این سیستم هوشمند کشاورزی هستند.
تجهیزات کشاورزی هوشمند چیست؟
سیستم کشاورزی هوشمند رویکرد یکپارچهای است که از فناوری، دادهها و اطلاعات واقعی و بی وقفه جهت تصمیمگیری آگاهانه برای مدیریت محصول و دام استفاده میکند. این رویکرد شامل استفاده از طیف وسیعی از تجهیزات و فناوریهای مختلف است. برخی از این تجهیزات نظارتی و برخی دیگر برای آنالیز دادهها و استخراج اطلاعات هستند. در ذیل به برخی از تجهیزات و فناوریهای هوشمندسازی کشاورزی اشاره میشود:
سنسورها و حسگرهای اینترنت اشیاء
حسگرهای اینترنت اشیاء به منظور گردآوری اطلاعات مربوط به رطوبت خاک، دما، رطوبت، سلامت محصول، رفتار دام و موارد دیگر در مزارع و تاسیسات دامی مستقر میشوند. دادههای استخراج شده از این حسگرها، برای تجزیه و تحلیل به سیستم مرکزی ارسال میشوند. این سیستمها معمولاً از قابلیت هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی استفاده میکنند و دارای عملکرد مطلوب و دقت بالایی هستند.
فناوری هوش مصنوعی
سیستمهای آنالیز دادهها و الگوریتمهای هوش مصنوعی، دادههای تولید شده توسط حسگرها، پیشبینیهای آب و هوا، دادههای تاریخی و سایر منابع را به منظور ارائه بینش عملی به کشاورزان و کمک به اتخاذ تصمیمگیری مناسب پردازش میکنند.
بیشتر بخوانید : کاربرد رباتیک و هوش مصنوعی در کشاورزی
فناوری GPS
فناوری سیستم موقعیتیابی جهانی GPS و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS در تسطیح زمین مانند تسطیح ماهواره ای زمین با کمک جی پی اس، امکان نقشه برداری دقیق از مزارع، بهینهسازی الگوهای کاشت و برداشت و تخصیص منابع را امکان پذیر میکنند.
فناوری وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین
پهبادها و ماهوارهها با گرفتن تصاویر با کیفیت به کشاورزان در فرایند نظارت بر سلامت محصول، شناسایی آفات و بیماریها و ارزیابی نیاز به آبیاری و کوددهی کمک میکنند.
استفاده از سیستمهای خودکار و رباتیک
سیستمهای کشاورزی هوشمند برای انجام کارهایی مانند کاشت، وجین، برداشت و مدیریت دام به طور موثر از اتوماسیون (سیستم خودکار) و رباتیک استفاده میکنند. استفاده از این روش منجر به کاهش هزینه نیروی کار میشود.
تجهیزات ماهواره ای در هوشمندسازی کشاورزی
در هوشمندسازی کشاورزی، ماهوارهها با ارائه دادههای ارزشمند برای بهینهسازی مدیریت محصول، افزایش عملکرد و به حداقل رساندن استفاده از منابع (مانند منابع آبی) نقش بسیار مهمی دارند. سنجش از راه دور و استفاده از ماهوارهها موضوع جدیدی نبوده و در چند سال گذشته به سرعت در حال پیشرفت است. ماهوارههای مجهز به حسگرهای مختلف (مانند تصویربرداری طیفی و فرا طیفی)، دادههای مرتبط با سلامت محصول، شرایط خاک (مانند میزان تبخیر، رطوبت خاک و گیاه) و الگوهای آب و هوایی را از فضا و فاصله دور میگیرند. این دادهها در ارزیابی سلامت محصولات کشاورزی، بازدهی محصولات، شناسایی بیماریها و آفتها، مدیریت بهینه مزارع و تعیین نوع خاک در نواحی مختلف کمکهای فراوانی به کشاورزان میکنند. اطلاعات دریافتی از ماهوارهها برای پردازش و آنالیز به سیستمهای هوشمند ارسال شده و نظارت از راه دور را امکان پذیر میکنند.
مزایای کشاورزی هوشمند چیست؟
استفاده از سیستمهای هوشمند در مدیریت زمین کشاورزی، در مقایسه با روشهای سنتی، مزایای زیادی دارد. در زیر به برخی از مزایای کشاورزی هوشمند اشاره میکنیم:
- دقت بالاتر : سیستمهای هوشمند با دسترسی به دادههای دقیق و در زمان واقعی، به کشاورزان کمک میکنند تا تصمیمگیریهای بهتر و دقیقتری درباره مدیریت زمین کشاورزی بگیرند، که در نتیجه منجر به بهرهوری بیشتر و کاهش هدررفت منابع میشود.
- کاهش هزینه ها: با ارائه اطلاعات دقیق درباره شرایط زمین از طریق سیستم های هوشمند، کشاورزان میتوانند نیاز به استفاده از کود و سموم شیمیایی را کاهش دهند و همچنین از مصرف آب صرفه جویی کنند.
- بهبود کیفیت محصولات: سیستمهای نظارت هوشمند کشاورزی، به زمین داران کمک میکنند که بهترین روشهای کاشت و نگهداری را انتخاب کنند که باعث بهبود کیفیت محصولات تولیدی شده و در نتیجه افزایش سطح رضایت مشتریان میشود.
- کاهش هدر رفت منابع: با تحلیل دقیق دادههای جمع آوری شده از سیستمهای هوشمند، کشاورزان میتوانند برای آبیاری، کاشت و داشت از منابع آب، خاک و انرژی بهینه استفاده کنند و در نتیجه هدررفت منابع را کاهش دهند.
- تصمیمگیری سریعتر: سیستمهای هوشمند کشاورزی کمک میکنند تا در زمان واقعی و با دسترسی به دادههای جمعآوری شده، تصمیمگیریهای سریعتری درباره مدیریت زمین کشاورزی بگیرند.
در کل، سیستمهای کشاورزی هوشمند میتوانند به بهبود بهرهوری زمینهای کشاورزی کمک کنند، با دسترسی به دادههای دقیق درباره شرایط زمین، گیاهان و آب و هوا، به کشاورزان کمک میکنند تا بهترین تصمیمهایی درباره مدیریت زمین کشاورزی بگیرند که منجر به کاهش هزینهها، بهبود کیفیت محصولات، بهبود محیط زیست و کاهش هدر رفت منابع میشود.
معایب کشاورزی هوشمند
کشاورزی هوشمند علاوه بر مزایا دارای معایبی نیز است. در ذیل به برخی معایب کشاورزی هوشمند اشاره میشود:
- لزوم دسترسی به اینترنت نامحدود یا مداوم: در جوامع روستایی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، اجرای کشاورزی هوشمند تقریباً غیر ممکن است. در مکانهای دارای اتصال اینترنتی ضعیف یا مکانهای دارای مشکلات عدیده در اتصال به اینترنت، این روش تقریباً امکان پذیر نیست.
- لزوم داشتن مهارتها و دقت فنی: برای موفقیت کشاورزی هوشمند، مهارتها و دقت فنی بالایی مورد نیاز است. این نوع کشاورزی از فناوریهای پیشرفته استفاده میکند که نیاز به درک رباتیک و فناوریهای مدرن اطلاعات و ارتباطات (ICT) دارد. با این حال بسیاری از کشاورزان فاقد این سطح مهارت بوده و حتی یافتن این گونه افراد ماهر برای آنها بسیار پر هزینه است. از این رو این مسئل عامل دلسردی بسیاری از این افراد میشود. با توجه به این که یادگیری استفاده از برخی فناوریهای جدید ممکن است برای برخی کشاورزان دلهرهآور باشد، در دسترس بودن پشتیبانی بسیار قوی و منابع آمورشی از اهمیت بسزایی برخوردار است. معمولاً فناوریهای جدید با برخی تنظیمات اولیه ارائه میشوند، از این رو وجود یک تیم خدماتی پاسخگو برای رفع نیازهای کشاورزان ضروری است.
- نگرانی در خصوص حفظ حریم خصوصی و امنیت دادهها : یکی از نگرانیهای مربوط به کشاورزی هوشمند درز اطلاعات کشاورزان برای رقبا است. با توجه به این که در کشاورزی هوشمند نظارت بر زمین کشاورزان از طریق هوش مصنوعی، پهبادها، ماهوارهها یا هر سیستم با فناوریهای پیشرفته و هوشمند دیگر انجام میشود، احتمال انتشار و درز اطلاعات مربوط به کشاورزان برای عموم و رقبا بسیار افزایش مییابد.
- هزینه بالا در سرمایهگذاری اولیه: راهاندازی سیستمهای فناوری هوشمند در مرحله سرمایهگذاری اولیه به منابع مالی زیادی نیاز دارد. این مسئله ممکن است برای مزارع کوچک با بودجههای محدود مشکل ساز باشد.
- زمان بر بودن ادغام فناوریهای جدید: بسته به تجهیزات، ادغام تکنولوژیهای جدید در سیستمها و عملیات کشاورزی موجود میتواند پیچیده و زمانبر باشد. بهتر است کشاورزان برای به حداکثر رساندن سرمایهگذاری و بازگشت سرمایه، به دنبال تجهیزاتی باشند که دارای قابلیت ادغام سریع با اکو سیستم زمین فعلی آنها بوده و با ابزارها و پیشرفتهای آتی نیز قادر به ادامه فعالیت باشند.
هزینه هوشمند سازی و عوامل مؤثر بر آن
هزینه هوشمندسازی کشاورزی به عوامل مختلفی بستگی دارد. در ذیل به برخی از این موارد اشاره میشود:
- اندازه و وسعت زمین کشاورزی : هر چه قدر اندازه زمین کشاورزی بزرگتر باشد، نیاز به تجهیزات و امکانات هوشمند بیشتر است. از این رو هزینههای کشاورزان نیز افزایش مییابد.
- منطقه جغرافیایی: اقلیم و نوع خاک برخی از مناطق جغرافیایی نیازمند تجهیزات و امکانات ویژهای است. این مسئله ممکن است هزینههای اجرای هوشمندسازی کشاورزی را تحت تاثیر قرار دهد.
- نوع تجهیزات و تکنولوژیهای مورد استفاده: نوع امکانات و تجهیزات بر روی هزینههای نهایی هوشمندسازی کشاورزی تاثیر بسزایی دارند. تجهیزات و امکانات پیشرفتهتر، هزینههای بالاتری را خواهند داشت. قیمت تجهیزات متفاوت هستند. برای نمونه قیمت حسگرها بسیار کمتر از پهبادها و ماشین آلات پیشرفته است.
- قیمت زیرساختهای فناوری: برخی از زیرساختهای فناوری مانند دسترسی به شبکه اینترنت در زمین کشاورزی، بر روی هزینه هوشمندسازی کشاورزی تاثیر میگذارد. استقرار زیرساختهای فناوری برای برخی زمینهای کشاورزی دور افتاده هزینه بالایی را ایجاد میکند.
- هزینه تعمیرات و نگهداری تجهیزات: یکی از عواملی که بر روی هزینه هوشمندسازی کشاورزی تاثیر دارد، بروزرسانی، تعمیر یا تعویض تجهیزات و امکانات مورد استفاده است.
- سیستم آنالیز و مدیریت دادهها: هوشمندسازی کشاورزی متکی به گردآوری و آنالیز دادههای مختلف از زمین کشاورزی است. تجهیزات مبتنی بر هوش مصنوعی، نرم افزارها و سخت افزارهای مورد نیاز برای جمعآوری و آنالیز و پردازش دادهها بر برآورد نهایی هزینهها تاثیر دارند.
- عدم سازگاری و یکپارچگی سیستم هوشمند: تجهیزات و سیستم مورد نیاز برای هوشمندسازی کشاورزی باید با یکدیگر سازگاری داشته باشند. فراهم کردن تجهیزات مختلف تولید شده توسط شرکتهای مختلف که با پروتکلهای مختلفی کار میکنند، هزینههای هوشمندسازی کشاورزی را افزایش میدهد.
کشاورزی هوشمند در ایران
کشاورزی هوشمند در ایران مفهومی نو ظهور و جدید است که نیاز به توجه، ارزیابی و سرمایهگذاری بیشتر دارد. افزایش تقاضا در سطح جهانی، بحرانهای اقتصادی، درگیریهای منطقهای در کنار برخی موارد دیگر مانند فرسایش خاک، کاهش منابع آب، هزینههای بالای کشاورزی سنتی و عدم استفاده بهینه از منابع طبیعی لزوم استفاده از فناوریها و سیستمهای هوشمند کشاورزی و اهمیت آن را نشان میدهند. با استفاده از این سیستمها و فناوریهای هوشمند کشاورزی مانند تسطیح لیزری زمین های کشاورزی، کشاورزان ایرانی میتوانند از هدر رفت منابع آبی جلوگیری کرده و بازدهی و کیفیت محصولات را افزایش دهند.
این فناوریها همچنین منجر به کاهش هزینههای عملیاتی و سود بیشتر کشاورزان ایرانی میشود. برای فراهم کردن تجهیزات و امکانات مورد نیاز در سطح کشور، آموزش کشاورزان و هماهنگی و تعامل کلیه بخشهای مرتبط در حیطه کشاورزی نیاز به تلاش و برنامهریزیهای بسیار دقیق و جامع کلیه مسئولین امر دارد. خوشبختانه استفاده از فناوریهای کشاورزی هوشمند در ایران مورد توجه قرار گرفته و امید است در سالهای آتی شاهد نتایج مطلوبی در صنعت کشاورزی کشور باشیم.
حتما بخوانید : راهکار های کاهش هزینه در کشاورزی
رسام جی پی اس
شرکت رسام جی پی اس ( رسام لیان ماشین، رنجبران سابق ) تولید و تامین کننده انواع سیستمها و تجهیزات الکترونیکی کشاورزی، اتوماسیون ماشینآلات کشاورزی ، انواع دوربین ماهواره ای تسطیح زمین و دوربین تسطیح لیزری، به اولین و برترین صادرکننده تجهیزات کنترل هوشمند ماشینآلات کشاورزی و عمرانی در ایران تبدیل شده است. این مجموعه در تلاش است تا با ارائه بهروزترین، دقیقترین و کارآمدترین تجهیزات کشاورزی پاسخگوی نيازهای مشتريان خود باشد.
می توانید برای مشاهده انواع دستگاه تسطیح زمین محصولات به صفحه فروشگاه محصولات رسام جی پی اس مراجعه کنید.
سوالات متداول درباره کشاورزی هوشمند
هوشمند سازی کشاورزی چیست؟
کشاورزی هوشمند به روشی در تولید محصولات کشاورزی اطلاق میشود که برای مدیریت مزارع، افزایش بازده و کاهش اثرات زیست محیطی از فناوریهایی مانند اینترنت، رباتیک، پهبادها و هوش مصنوعی استفاده میکند. به طور کلی در کشاورزی هوشمند، برای مدیریت زمینهای کشاورزی از فناوریهای هوشمند و مدرن استفاده میشود.
مزایای مهم کشاورزی هوشمند چیست؟
از مزایای کشاورزی هوشمند میتوان به کاهش هزینههای عملیاتی، افزایش بازده و تولید، بهبود کارایی، بهبود و افزایش دقت و پیشبینی مالی، بهبود کیفیت محصولات، استفاده کارآمد از منابع، کاهش انتشار کربن و گازهای گلخانهای، کاهش مصرف آب، کاهش استفاده از سموم دفع آفات و کودهای شیمیایی، کمک به تصمیمگیری آگاهانه، مدیریت از راه دور، خودکار کردن روند گردآوری و تجزیه و تحلیل دادهها، صرفهجویی در زمان و به حداقل رساندن خطای انسانی اشاره کرد.