بررسی چالش ‌های تسطیح زمین

تسطیح زمین یکی از موضوعات مهم در کشاورزی است که همراه با برخی مشکلات و چالش‌هاست. توجه به این مشکلات و چالش‌ها و تلاش برای برطرف نمودن آنها برای تسطیح زمین و موثر بودن اقدامات جهت انجام آن ضروری است. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم تا با پرداختن به رایج‌ترین مشکلات موجود در عملیات تسطیح زمین و با بررسی هر یک، بهترین راهکار برای مقابله و برطرف نمودن آنها مشخص شود؛

چالش های پیش از انجام هموار سازی زمین

تغییر پذیر بودن زمین: یک قطعه زمین می‌تواند در طول زمان دچار تغییراتی مانند فرورفتگی، شیب و برآمدگی بشود. پیش از انجام هرگونه اقدامی برروی زمین از جمله کشاورزی، ایجاد سطحی یکنواخت و هموار ضروری است که همین امر از اصلی‌ترین مشکلات و چالش‌هاست، خصوصاً در زمین‌هایی که ناهمواری زیادی در سطح زمین وجود دارد.

محدودیت تجهیزات: برای تسطح زمین خصوصاً در مقیاس‌های بزرگ، استفاده از ماشین آلات و تجهیزات ضروری است. فراهم نمودن امکاناتی که بتواند کارایی بالایی داشته باشد و در عین حال هزینه زیادی نداشته باشد، یکی از مشکلات پیش از تسطیح زمین است؛ چراکه تجهیزات ناکافی، فرسوده و یا با دقت پایین نمی‌تواند نتیجه مورد قبولی را در هموار کردن زمین به همراه داشته باشد.

ترکیب خاک: یکی از مشکلات در تسطیح زمین، نوع و جنس خاک است. انواع مختلفی از خاک‌ها وجود دارد که از نظر جنس مانند خاک رس و یا ماسه با یکدیگر متفاوتند و یا از نظر تراکم و فشردگی و یا نرمی، ساختار متفاوتی از یکدیگر دارند؛ به همین دلیل عمل تسطیح برروی هریک از آنها نیز متفاوت است که می‌تواند عملیات هموارسازی زمین را با چالش مواجه کند.

آبیاری: پس از مسطح سازی زمین، آبیاری آن نیاز به دقت زیادی دارد. زهکشی ضعیف، انباشت آب در مناطق کم ارتفاع و یا مشکل در هدایت دوباره آب در زمین، هر کدام می تواند اقدامات موثر انجام شده درتسطیح زمین را از بین ببرد.

مجوزهای زیست محیطی: یکی از اقداماتی که پیش از تسطیح زمین باید در نظرگرفته شود، زیستگاه‌های طبیعی و تالاب‌هاست. توجه به حفظ محیط زیست از یک طرف و نیاز به تسطیح زمین از طرف دیگر باعث می‌شود که به دلیل تغییر در ساختار زمین و تاثیر بر روی زیستگاه‌های طبیعی، رعایت مقررات قانونی و تلاش برای کسب مجوزهای لازم زیست محیطی، چالش‌های زیادی برای تسطیح زمین ایجاد شود.

هزینه و بودجه: تسطیح زمین مانند هر عمل دیگری، نیاز به صرف هزینه دارد. هزینه بیشتر به معنای در اختیار داشتن منابع بیشتر برای هموار کردن زمین از جمله ماشین آلات است؛ به همین دلیل محدود بودن بودجه می‌تواند اثری مستقیم در عدم بهینه سازی تسطیح زمین داشته باشد و آن را محدود کند.

دقت: کسب نتیجه مطلوب و مورد قبول، نیاز به دقت در هموار کردن زمین دارد. عدم برنامه ریزی درست و اجرای غیر دقیق اقدامات تسطیح، می‌تواند باعث ناهموار شدن سطح زمین و به تبع آن کاهش کیفیت محصولات شود.

محدودیت‌های زمانی: تسطیح زمین، عملی زمان‌بر است و متناسب با نوع زمین و متراژ آن متفاوت است؛ به همین دلیل رعایت فواصل زمانی تا زمان کشت محصول، می‌تواند یکی از مشکلات تسطیح زمین را از میان بردارد مگر آنکه حادثه‌ای غیر منتظره رخ بدهد و عمل تسطیح را با مشکل مواجه کند.

تخصص: عمل مسطح سازی نیاز به نیروی کار با مهارت و تجربه دارد تا هم استفاده از ابزارها و تجهیزات تسطیح زمین را بلد باشند و هم با نحوه صحیح هموارسازی زمین‌های مختلف آشنا باشند، خصوصاً زمان تسطیح زمین‌هایی با ویژگی‌های خاص و یا استفاده از تجهیزاتی با فناوری‌های پیشرفته، در غیر این صورت هموار کردن زمین، با چالش‌های زیادی روبرو می‌شود.

شرایط آب و هوایی: شرایط آب و هوایی به معنای وجود باران و یا باد است که می‌تواند مانع از عمل تسطیح زمین بشود. یکی از مشکلاتی که در مسطح سازی زمین وجود دارد، بارش ناگهانی باران و یا باد است که در برخی مناطق جغرافیایی دردسر ساز است؛ به همین دلیل توجه به شرایط اقلیمی و برنامه ریزی دقیق برای مسطح سازی می‌تواند تاحدودی این مشکل را برطرف کند.

هریک از مواردی که گفته شد به تنهایی و یا مجموعا در تسطیح زمین اهمیت دارند و می‌توانند چالش ساز باشند، اما به عنوان اولین گام برای هموار کردن زمین باید مورد توجه کشاورزان و مالکان زمین قرار بگیرند تا پروژه تسطیح با موفقیت انجام بشود.

چالش های مالی در تسطیح زمین

از جمله مواردی که در خصوص چالش‌های مسطح سازی زمین بیان شد، هزینه و بودجه برای هموار کردن زمین است. به طور کلی هموار کردن خاک در زمین‌های کشاورزی امری ضروری است اما در اغلب موارد هزینه زیادی را می‌طلبد. مدیریت این هزینه‌ها و برنامه ریزی بودجه‌ای آن می‌تواند این بخش از مشکلات را مرتفع کند و نتیجه خوبی را در مسطح سازی به وجود بیاورد. مهم‌ترین مشکلات هزینه‌ای در تسطیح زمین عبارتند از:

سرمایه اولیه و هزینه تجهیزات: خرید و یا اجاره تجهیزات و ماشین آلات نیاز به سرمایه گذاری اولیه‌ای دارد و تا زمانی که فراهم نشوند، عمل تسطیح قابل انجام نیست. همچنین تجهیزات، ابزار و فناوری‌های پیشرفته تسطیح زمین مانند تجهیزات لیزری تسطیح، معمولاً گران هستند و به دلیل آنکه در اغلب موارد نیاز به هزینه بالایی دارند، موضوع بودجه و تامین آن به عنوان سرمایه اولیه و نیز هزینه تهیه تجهیزات، چالشی مهم برای تسطیح زمین محسوب می‌شود.

نیروی کار: استفاده از نیروی کار ماهر و باتجربه و آشنا به تجهیزات و تسطیح زمین، می‌تواند به طور قابل توجهی در کاهش هزینه‌های تسطیح زمین موثر باشد و از اتلاف هزینه‌ها جلوگیری کند، اما به کارگیری نیروی متخصص و باتجربه در مقایسه با نیروی تازه‌کار هزینه بیشتری می‌خواهد؛ به همین دلیل بخشی از مشکلات زمین‌داران، به کارگیری نیروی کار است که آنها را با چالشی اساسی مواجه می‌کند. همچنین در برخی موارد طولانی شدن کار و تاخیر در اتمام آن، به جهت استفاده از نیروی کار، هزینه اضافه‌ای را ایجاد می‌کند.

هزینه نگهداری و تعمیر تجهیزات: استفاده از تجهیزات و ماشین آلات در هموارسازی زمین، همواره همراه با استهلاک است. همچنین در بسیاری از موارد، مالکین هزینه‌ای برای خرید و یا اجاره ماشین آلات جدید ندارند و مجبور به استفاده از ماشین آلات قدیمی هستند؛ به همین دلیل تعمیر تجهیزات مورد استفاده و قدیمی و یا نگهداری از تجهیزات جدید نیاز به هزینه دارد که در بسیاری از موارد می‌تواند مالکین را در تهیه هزینه آنها دچار مشکل کند.

خاک: پیش از تسطیح باید نوع خاک و شرایط آن مشخص شود. آنالیز خاک و تجزیه آن برای مشخص شدن نوع خاک به بهتر عمل کردن عملیات تسطیح و استفاده از تکنیک های مناسب کمک می‌کند اما نیاز به هزینه برای آزمایش دارد که باید در بودجه در نظر گرفته شود. همچنین در برخی موارد، برای بهبود کیفیت خاک نیاز به اصلاح زمین است که می‌تواند هزینه‌ای اضافه باشد که به بودجه اولیه اضافه می‌شود.

محیط زیست: موضوع محیط زیست در ارتباط با کسب مجوزهای زیستگاهی است که هم دربردارنده هزینه برای دریافت مجوز است و هم می‌تواند در تعدیل بودجه موثر باشد و از هزینه‌های اضافه مانند جریمه جلوگیری کند.

هزینه‌های پیش بینی نشده: در برخی موارد، مشکلاتی غیرمنتظره در تسطیح زمین رخ می‌دهد مانند تغییر ناگهانی آب و هوا و یا مشکلاتی در خاکبرداری که می‌توانند هزینه‌ای را به خود اختصاص دهند؛ به همین خاطر مالکین باید بخشی از بودجه خود را برای این موارد غیرمنتظره در نظر بگیرند اما به دلیل آنکه مقدار آن قابل ارزیابی دقیق نیست، این دسته از هزینه‌ها، چالشی مهم برای تسطیح زمین محسوب می‌شود.

نتیجه گیری

تسطیح اراضی، امری ضروری در کشاورزی و توسعه زمین است و باعث افزایش مدیریت آب و نیز افزایش بهره وری محصول و حفظ سلامت خاک می‌شود، اما همواره همراه با مشکلات و چالش هایی است. در این مقاله تلاش کردیم تا رایج‌ترین مشکلات در عمل تسطیح زمین از جمله هزینه‌ها را بیان کنیم تا با بررسی آنها، گامی در جهت تسهیل هموار کردن زمین برداشته شود. اما انتخاب راه‌ حل مناسب برای کاهش مشکلات نباید اثربخشی فرآیند تسطیح را به خطر بیندازد بلکه هدف بالا بردن کیفیت همراه با پایین آوردن کمیت‌هاست.

سوالات متداول

۱.متداول‌ترین مشکلات تسطیح زمین کدامند؟

محدودیت تجهیزات و هزینه عملیات، از چالش‌های معمول در شروع عملیات تسطیح است.