تکنیک های جدید بهبود کیفیت خاک کشاورزی

بهبود کیفیت خاک با اضافه کردن کمپوست

کمپوست، مواد آلی تجزیه شده است که خاک را تغذیه و مواد مغذی و رطوبت خاک را حفظ می‌کند. این ماده غذایی به دلیل جذب عمیق آب و رساندن آن به ریشه گیاهان، باعث زهکشی مناسب خاک و پایداری آن نیز می‌شود. کمپوست، مواد غذایی کرم‌های خاکی را نیز فراهم می‌کند. این کرم‌ها با زندگی در خاک و ایجاد منافذ در آن، شبکه‌ای مشبک در خاک ایجاد می‌کنند که در زهکشی و هوادهی خاک موثر است. کمپوست،PH  خاک را هم تنظیم می‌کند و از گیاهان در مقابل بیماری‌ها محافظت می‌کند.

بررسی کیفیت خاک با آزمایش خاک

بهتر است هرچند سال یکبار، خاک کشاورزی مورد آزمایش قرار بگیرد تا مشخص شود چه مواد غذایی در آن وجود دارد. این کار باعث می‌شود تا بدانیم چه کمبودهایی در خاک است و برای بهبود کیفیت آن تلاش کنیم. برای این کار می‌توان از کیت‌های آزمایش آماده نیز استفاده کرد و به راحتی آزمایش خاک را انجام داد. به کمک این کیت‌ها می‌توان PH خاک، مقدار کلسیم، پتاسیم، منیزیم و فسفر موجود در خاک را اندازه‌گیری کرد. علاوه بر این می‌توان سطح مواد آلی و سرب موجود در خاک را نیز شناسایی کرد. این کار باعث می‌شود تا مواد آلی مناسب خاک را به آن اضافه کنیم؛ مثلاً از ریخته‌گری کرم ( یا پوکه کرم ) برای تولید نیتروژن یا کنجاله یونجه برای افزودن پتاسیم و فسفر استفاده کنیم؛ اما می‌توان از کودهای چندمنظوره نیز برای این کار استفاده کرد.

جلوگیری از فشرده شدن خاک

استفاده از کود و آفت کش‌ها باعث فشرده شدن خاک می‌شود. فشرده شدن خاک، جذب آب و مواد مغذی را برای گیاهان دشوار می‌کند و تراکم بالای آن، رشد ریشه‌ها و جذب رطوبت را کم می‌کند. این فشردگی، فعالیت میکروبیولوژیک‌های حیاتی خاک را نیز مختل می‌کند و تبدیل مواد آلی به مواد مغذی برای گیاهان را دشوار مشکل می‌سازد. به همین دلیل باید از این فشردگی خاک جلوگیری کرد. بهترین راه برای افزایش کیفیت خاک و جلوگیری از فشردگی آن ، استفاده نکردن مداوم از کودها و سموم آفت کش است. همچنین تا جایی که امکان دارد از راه رفتن بر روی خاک کشاورزی خودداری کرد و به جای آن محل‌هایی برای عبور و مرور ایجاد کرد. برای این کار می‌توان زمین را تقسیم کرده و تخته‌هایی را بر روی آن و در مناطقی قرار داد تا به راحتی و بدون نیاز به پاگذاشتن بر روی خاک، از روی آنها عبود کرد.

بهینه سازی کیفیت خاک با کشت محصولات پوششی

منظور از گیاهان پوششی، محصولاتی مانند شلغم، کلم پیچ، تربچه و دیگر گیاهان پهن برگ است که از فرسایش خاک و رشد علف‌های هرز جلوگیری می‌کنند و فشردگی خاک را کم می‌کنند. بهتر است برای افزایش کیفیت خاک این محصولات در پایان فصل کشاورزی کاشته شوند و از بقایای آنها به عنوان کود سبز استفاده کرد تا علاوه بر بهبود کیفیت خاک، مواد مغذی خاک نیز تامین شود.

استفاده از کودهای کهنه در خاک کشاورزی

کودهای تازه می‌توانند گیاهان را سوزانده و از بین ببرند و یا دارای عوامل بیماری زا باشند، درحالی که کودهای کهنه اینگونه نیستند و به حاصلخیزی خاک کمک می‌کنند. به همین خاطر بهتر است که برای بهینه سازی کیفیت خاک،کودهای تازه را مدتی استفاده نکرد. در میان کودها، مدفوع حیواناتی مانند خفاش، اسب، گوسفند، گاو، بز، مرغ و خرگوش از نظر مواد مغذی، بسیارغنی هستند و ساختار خاک را بهبود می‌بخشند. اما این احتمال وجود دارد که کودهای حیوانی توسط علف‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها آلوده شوند. به همین خاطر باید مطمئن بود که حیوانات از غذایی‌هایی که تحت درمان با علف کش‌ها یا آفت‌کش ها بوده‌اند، استفاده نکرده‌اند.

افزایش کیفیت خاک با مالچ پاشی

مالچ نیز مانند کمپوست برای بهینه سازی کیفیت خاک است و از گیاهان در برابر گرما و سرما محافظت می‌کند. مالچ همچنین سطح خاک را خنک نگه می‌دارد و با حفظ رطوبت خاک، از رشد علف‌های هرز نیز جلوگیری می‌کند. خاصیت خوبی که در مالچ وجود دارد و باعث افزایش کیفیت خاک می شود، تجزیه پذیری آن است که باعث می‌شود مواد آلی به خاک اضافه شده و خاک حاصلخیز شود.

تامین مواد مغذی خاک

آزمایش و بررسی مداوم کیفیت خاک این کمک را می‌کند تا از کمبودهای موجود در خاک اطلاع پیدا کنیم. هرچقدر خاک کیفیت بهتری داشته باشد، به همان میزان، محصولات بیشتر و سالم‌تری نیز به دست می‌آید. مالچ پاشی، تناوب زراعت، استفاده از محصولات پوششی، استفاده از کودهای آلی یا کمپوست، همگی از جمله روش‌هایی هستند که به تامین و حفظ مواد مغذی خاک کمک می‌کنند. برای این کار می‌توان از دانش متخصصان کشاورزی بهره برد.

اهمیت میکروب‌ها در بهبود کیفیت خاک

استفاده از میکروب‌ها یکی از بهترین و کارآمدترین روش‌ها در بهبود کیفیت خاک است. میکروب‌های تخصصی که به میکوریزا معروف‌اند، در واقع قارچ‌هایی هستند که روابط هم‌زیستی با گیاهان را ایجاد می‌کنند و منجربه بهبود کیفیت خاک و رشد سالم گیاهان می‌شوند. این میکروب‌ها مواد آلی را تجزیه کرده و مواد مغذی مورد نیاز آنها را در ازای قند موجود در گیاهان به آنها می‌دهند. این میکروب‌ها را می‌توان مستقیماً به خاک اضافه کرد، اما استفاده از ترکیبی از میکوریزا مناسب‌تر است تا به یک نتیجه موفق دست پیدا کرد. علاوه براین، میکروریزا برای رشد و گسترش ریشه گیاهان هم مفید هستند، به طوری که امکان برداشت‌های فراوان را برای کشاورزان فراهم می‌کنند، بدون آنکه به محصولات آسیبی وارد شود.

کشت تناوبی محصولات برای تقویت خاک کشاوزی

برای بهینه سازی کیفیت خاک بهتر است که محصولات کشاورزی سالانه به صورت متناوب کشت شوند تا هم مواد مغذی خاک حفظ شود و هم بیماری و آفت در مزرعه کاهش بیابد. مثلاً پاتوژن‌های سیب زمینی می‌توانند در یک فصل رشد و تکثیر کنند. به همین دلیل اگر سال بعد همین محصول دوباره کشت شود، دچار آسیب شده و محصول مناسبی به دست نمی‌آید، اما تناوب در کشت محصولات کشاورزی، موجودات زنده و آفات بیماری را به طور طبیعی از بین می‌برد و سلامت محصول را تضمین می‌کند. بهترین کار این است که هر سه سال یکبار از این روش استفاده کرد و محصولاتی که از یک خانواده هستند را در یک مکان پرورش نداد.

نقش مواد آلی در بهبود کیفیت خاک

منظور از مواد آلی، ترکیبات کربن دار موجودات زنده است. این ترکیبات در بقایای گیاهان و کودهای حیوانی موجود هستند که غذای مورد نیاز گیاهان برای رشد را تامین می‌کنند. این مواد در تهویه اکسیژن و زهکشی خاک هم اثرگذار هستند و با ایجاد منافذ خاک، علاوه بر گردش هوا در آن و کمک به رشد گیاهان، باعث بهبود بافت خاک نیز می‌شوند. در این مسیر، میکروارگانیسم‌ها مهم‌ترین عاملی هستند که مواد آلی موجود در بقایا را تجزیه کرده و به گیاهان می‌رسانند و با حفظ رطوبت خاک، جذب آنان را آسان‌تر می‌کنند.

استفاده از روش‌های کشت بدون خاک

روش‌های کشت بدون خاک مانند هیدروپونیک، باعث بهبود تهویه خاک می‌شوند. در این روش، گیاهان در محیط آب کشت می‌شوند و به جای خاک، بستری از موادی مانند شن، پوسته برنج و یا کربنات کلسیم به کار می‌رود.

استفاده از تکنولوژی‌های نوین

 تکنولوژی‌های نوین کشاورزی دقیق مانند سامانه‌های اطلاعاتی، دستگاه‌های حسگر و سیستم‌های هوشمند، باعث بهبود تهویه خاک می‌شوند. این تکنولوژی ها باعث دقت بیشتر در ارزیابی کیفیت خاک و بهبود عملکرد گیاهان می‌شوند.

بیشتر بخوانید : جدیدترین روش های کشاورزی 2024

روش‌های کشت مخلوط

در این روش، گیاهان مختلف در کنار یکدیگر کشت می‌شوند که باعث تغذیه بهتر خاک و بهبود بافت خاک می‌شود.

بیشتر بخوانید : روش های کشت ترکیبی در کشاورزی

حذف مداوم علف‌های هرز برای تقویت خاک کشاورزی

از بین بردن علف‌های هرز، باعث زیبایی و مرتب بودن زمین کشاورزی می‌شود. از سوی دیگر، وجود این علف‌ها در زمین، باعث مصرف مواد مغذی خاک می‌شود که به ضرر محصولات کشاورزی است. می‌توان برای افزایش کیفیت خاک، از علف‌های هرز به عنوان مالچ استفاده کرد و از آنها برای حفظ رطوبت خاک بهره برد.

مزایای استفاده از تکنیک های جدید بهبود کیفیت خاک

استفاده از تکنیک های جدید بهبود کیفیت خاک کشاورزی، مزایای بسیاری برای کشاورزان و محیط زیست دارد. در زیر به برخی از مزایای این تکنیک‌های تقویت خاک کشاورزی اشاره شده است:

کاهش استفاده از مواد شیمیایی

 استفاده از تکنیک‌های نوین در بهبود کیفیت خاک، به کاهش استفاده از مواد شیمیایی مانند کودها و سموم حشره‌کش منجر می‌شود. این عمل، باعث کاهش آلودگی زمین‌های کشاورزی و حفاظت از محیط زیست می‌شود.

بیشتر بخوانید : مدیریت آفات و بیماری‌ها در کشاورزی با استفاده از روش‌های بیولوژیکی

افزایش عملکرد محصول

 تکنیک‌های نوین بهبود کیفیت خاک، باعث افزایش عملکرد محصولات کشاورزی می‌شوند. بهبود خاک، بهبود تغذیه گیاهان و افزایش بازده محصولات کشاورزی منجر می‌شود.

بیشتر بخوانید : تسطیح زمین و افزایش پایداری محصولات کشاورزی

بهبود کیفیت خاک

 استفاده از تکنیک‌های نوین در بهبود کیفیت خاک، باعث بهبود بافت و ساختار خاک، افزایش تهویه و دفع آب اضافی می‌شود. این موضوع باعث افزایش ظرفیت خاک برای نگهداری رطوبت و مواد مغذی مورد نیاز گیاه می‌شود.

کاهش هزینه ها

 استفاده از تکنیک‌های نوین در بهبود کیفیت خاک، باعث کاهش هزینه‌های ناشی از استفاده از مواد شیمیایی، بهبود بخشیدن به خاک و کاهش آلودگی زمین‌های کشاورزی می‌شود. این موضوع باعث بهبود سودآوری و کاهش هزینه های تولید محصولات کشاورزی می‌شود.

بیشتر بخوانید : ۶ راهکار مهم در کاهش هزینه های کشاورزی

حفاظت از محیط زیست

استفاده از تکنیک‌های نوین در بهبود کیفیت خاک، باعث حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی زمین‌های کشاورزی می‌شود. استفاده از روش‌های زیستی و استفاده از مواد طبیعی، باعث کاهش تولید زباله‌های شیمیایی و کاهش تاثیرات منفی بر محیط زیست می‌شود.