دستگاه‌های اسکریپر، ماشین‌ها و تجهیزات سنگین و قدرتمند چند کاره‌ای هستند که برای هموارکردن زمین، گودبرداری، حمل و انتقال موادی نظیر خاک، ماسه، شن و سایر مواد سست طراحی شده‌اند. از این دستگاه‌ها در صنایع مختلف مانند صنایع ساختمانی، معدنی، عمرانی و کشاورزی استفاده می‌شود. ماشین اسکریپر در مدت زمان کمی می‌تواند مقدار زیادی مواد (مانند خاک و شن) را در مسافت‌های متوسط تا زیاد بارگیری، حمل و تخلیه کرده و مجدداً به موقعیت مورد نظر خود بازگردند. این ماشین‌ها اغلب در زمین‌هایی فاقد سنگ‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اسکریپر چیست؟
آیا می‌دانید معنی اسکریپر چیست؟ اسکریپر Scraperیکی از ماشین‌آلات صنعت ساخت‌وساز است که برای خاک‌برداری، تسطیح و تراز کردن سطوح استفاده می‌شود. همچنین، ماشین آلات اسکریپر می‌توانند موادی مانند خاک و شن را در مسافت‌های کوتاه حمل کنند. اسکریپرها برای جمع‌آوری، بارگیری و جابه‌جایی حجم زیادی از خاک در پروژه‌های بزرگ مانند راه‌سازی، سدسازی، و تسطیح زمین‌های کشاورزی به کار می‌روند و به دلیل توانایی بالا در جابه‌جایی خاک، جایگاه ویژه‌ای در پروژه‌های بزرگ دارند.
کاربرد اسکریپر
اسکریپر برای کار در پروژه‌های بزرگ مانند راه‌سازی، معدن، تسطیح و احیای زمین بسیار مناسب است. این دستگاه‌ها با قابلیت حفر، بارگیری و حمل و انتقال حجم بسیار بالایی از مواد (با سرعت بالا و حداقل فعالیت دستی) طراحی شده‌اند. ماشین اسکریپر دارای کاربردهای مختلفی است. در ذیل به برخی از کاربردهای اسکریپر اشاره می‌شود:
حتما بخوانید : عوامل مهم در انتخاب تجهیزات مناسب برای تسطیح زمین
- حفاری: این دستگاه‌ها زمین را حفر کرده و لایه‌های مختلف خاک را از طریق جام حمل می‌کنند.
- درجه‌بندی و تسطیح زمین: دستگاه‌های اسکریپر با توزیع یکنواخت و تسطیح و هموار کردن زمین در مکان‌های نیازمند به تنظیم شیب یا آماده‌سازی زمین برای ساخت و ساز، موثر هستند.
- راه‌سازی: ماشین اسکریپر موادی مانند شن، ماسه و خاک را برای ساخت بستر مناسب برای جاده‌ها جابجا می‌کند. این امر منجر به تراکم و درجه‌بندی مناسب زمین مورد نظر می‌شود. اسکریپرها معمولاً در ترکیب با سایر ماشین آلات و تجهیزات راه‌سازی برای دستیابی به نتایج مطلوب و دقیق استفاده می‌شوند.
- حمل و انتقال مواد: ماشین اسکریپر برای حمل و انتقال موادی مانند خاک در فواصل کوتاه تا متوسط ایده‌آل هستند. با استفاده از این ماشین‌ها مقدار زیادی از مواد بدون نیاز به تجهیزات اضافی و کار دستی از محل مورد نظر به مکان دیگری انتقال می‌یابد.
- عملیات معدن: ماشین‌های اسکریپر به طور بسیار گسترده در صنایع معادن به ویژه معادن رو باز استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها مواد معدنی را استخراج کرده و به منظور پردازش یا ذخیره‌سازی بیشتر به مناطق تعیین شده منتقل می‌کنند.
- کشاورزی و احیای زمین: این ماشین‌ها برای کاربردهای کشاورزی مانند آماده‌سازی زمین برای کاشت، تسطیح اراضی، ایجاد جاده‌های اطراف مزارع و ایجاد کانال‌های آبیاری استفاده می‌شوند. از این ماشین‌ها برای احیای زمین و بازسازی مناطق آسیب دیده استفاده می‌شود.
- ساخت و نگهداری سد: ماشین اسکریپر برای جابه‌جایی و قرار دادن مصالحی مانند خاک رس، شن، ماسه و همچنین ساخت خاکریز و خطوط مورد نظر برای سازه سد استفاده می‌شود.
- اصلاح و بهسازی محیط: از دستگاه اسکریپر می‌توان در پروژه‌های بهسازی محیطی، برای حمل و انتقال زباله‌ها و مواد اضافی از فضای مورد نظر به مکان تعیین شده استفاده کرد.
انواع اسکریپر
پس از معرفی اسکریپر، اکنون به بررسی انواع دستگاه اسکریپر بپردازیم. انواع اسکریپر شامل موارد زیر هستند:
اسکریپر تک موتوره
این نوع اسکریپر تنها دارای یک موتور است که از همین موتور هم برای حرکت و هم برای بارگیری خاک استفاده می‌شود. طراحی آن ساده است و برای پروژه‌های متوسط در زمین‌های هموار مناسب است. با این حال، قدرت آن برای جابجایی خاک در مسافت‌های طولانی محدود است.
اسکریپرهای دوموتوره
همانطور که از نام این اسکریپر مشخص است، دارای دو موتور است که یکی برای حرکت و دیگری برای بارگیری خاک استفاده می‌شود. این طراحی باعث شده که عملکرد اسکریپر دوموتوره برای حمل حجم زیادی از خاک در پروژه‌های بزرگ و زمین‌های ناهموار مناسب باشد. با این حال، هزینه‌ها و مصرف سوخت بالاتری نسبت به اسکریپر تک موتوره دارد.
اسکریپر بالابر
این اسکریپر دارای مکانیزم بالابر است که خاک را به صورت عمودی به داخل مخزن خود بارگیری می‌کند. این طراحی برای پروژه‌هایی که با خاک‌های چسبنده و مرطوب سروکار دارند مناسب است و توانایی بالاتری در شرایط سخت دارد. با این حال، پیچیدگی و نیاز به تعمیرات بیشتری نسبت به سایر مدل‌ها دارد.
اسکریپر کششی
در این سیستم اسکریپر به وسیله یک دستگاه کشنده دیگر به جلو کشیده می‌شود و برای پروژه‌های تسطیح و خاک‌برداری از آن استفاده می‌شود. این مدل در زمین‌های وسیع و پروژه‌های کشاورزی و جاده‌سازی کاربرد دارد. مصرف سوخت کمتری دارد اما به یک دستگاه کشنده نیاز دارد و سرعت کمتری در جابجایی خاک دارد.
اسکریپرهای یک سر گیردار (دو محوری):
این نوع اسکریپر دارای دو محور چرخ است. اسکریپر یک سرگیردار معمولا به وسیله‌ای مانند تراکتور وصل شده و برای پروژه‌های کوچک و در زمین‌های نسبتاً صاف و هموار مناسب است.
اسکریپرهای سه محوری (Three axle Scrapers):
این نوع اسکریپر دارای سه محور است که باعث افزایش پایداری و ظرفیت بارگیری می‌شود. اسکریپر سه محوری برای پروژه‌های بزرگ و زمین‌های ناهموار کاملا مناسب است، زیرا ظرفیت جابجایی حجم بیشتری از خاک را دارد.
اسکریپر سوراخ کن (Auger Scrapers):
این اسکریپر از یک مکانیزم مارپیچی اوگر برای جمع‌آوری و هدایت خاک به مخزن استفاده می‌کند. طراحی آن به گونه‌ای است که می‌تواند در خاک‌های چسبنده و مرطوب به خوبی عمل کند و توانایی بیشتری در شرایط سخت ارائه می‌دهد.
|
اجزای اصلی اسکریپر
اگر به تصاویر اسکریپر نگاه کنید، بخش‌های مختلفی را مشاهده می‌کنید که هر یک دارای کاربردی خاص هستند. انواع مختلف قسمت‌های اسکریپر را در ادامه با هم بررسی خواهیم کرد:
مخزن خاک
یکی از قطعات اسکریپر مخزن خاک اسکریپر است. مخزن جایی است که خاک در آن جمع‌آوری شده و ذخیره می‌شود. این مخزن معمولاً قابل تنظیم است و با استفاده از مکانیسم اسکریپر که هیدرولیکی یا مکانیکی است، بالا و پایین می‌شود تا خاک را بارگیری یا تخلیه کند.
تیغه برش
تیغه برش یکی از اجزای اصلی اسکریپر است که در زیر مخزن خاک قرار دارد. این تیغه لایه‌ای از خاک را از سطح زمین برداشته و آن به داخل مخزن هدایت می‌کند. تیغه‌ها معمولاً از جنس فولاد مقاوم ساخته می‌شوند تا بتوانند در مقابل فشار و ساییدگی ناشی از خاک مقاوم باشند.
سیستم هیدرولیکی
اسکریپرها دارای سیستم‌های هیدرولیکی پیچیده‌ای هستند که برای کنترل اجزای مختلف دستگاه مانند تیغه برش، مخزن خاک و تنظیم ارتفاع چرخ‌ها استفاده می‌شوند.
چرخ‌ها و محورها
چرخ‌ها و محورها نقش حیاتی در جابه‌جایی و کنترل اسکریپر دارند. اسکریپرها معمولاً دارای دو یا سه محور چرخ هستند که هر کدام وظایف متفاوتی در عملکرد دستگاه دارند.
نحوه کار اسکریپر
عملکرد اسکریپر در ۴ مرحله انجام می‌شود. این مراحل عبارتند از:
مرحله بارگیری
با بالابردن محفظه جلوی جام و قرار گرفتن تیغه‌های برش بر روی سطح مورد نظر، خاک از روی سطح زمین برش خورده و وارد محفظه جام می‌شود. عملیات بارگیری بسته به ظرفیت اسکریپر ادامه می‌یابد. بعد از اتمام ظرفیت جام، تیغه برش بالا رفته و محفظه جلوی جام برای جلوگیری از ریزش مواد بسته می‌شود.
مرحله حمل بار
در این مرحله بار از زمین مورد نظر به سمت محل تخلیه حرکت می‌کند. در زمان انتقال مواد باید محفظه جلوی جام بسته باشد. همچنین در زمان انتقال مواد، جام دستگاه باید از سطح زمین فاصله داشته باشد.
مرحله تخلیه بار
در هنگام تخلیه، جام در ارتفاع مناسبی قرار گرفته و محفظه جلوی جام بالا می‌رود. صفحه تخلیه کننده جام (در قسمت عقب دستگاه) با حرکت به سمت جلو منجر به خروج بار از محفظه جلوی جام می‌شود.
بازگشت به محل خاک‌برداری
با اتمام مرحله تخلیه بار، جام اسکریپر در حالت مستقیم و با ارتفاع مناسب قرار می‌گیرد. محفظه جلوی جام بسته شده و صفحه تخلیه جام نیز کاملاً در قسمت انتهایی دستگاه قرار می‌گیرد. در این هنگام اسکریپر به مخل مورد نظر بازگشته و عملیات را مجدداً تکرار می‌کند.
مطالعه بیشتر : تسطیح زمین کشاورزی با اسکریپر لیزری
حتما بخوانید : فناوری های پیشرفته در ماشین آلات خودکار تسطیح زمین
محدودیت‌های اسکریپر
با وجود مزایای مختلفی که اسکریپرها می‌توانند داشته باشند، محدودیت‌هایی نیز وجود دارند که در ادامه با هم بررسی می‌کنیم:
محدودیت در جابه‌جایی در فواصل طولانی
یکی از محدودیت‌های اصلی اسکریپرها، توانایی محدود در جابه‌جایی خاک در مسافت‌های طولانی است.
نیاز به سطح زمین هموار
عملکرد بهینه اسکریپرها معمولاً در زمین‌های هموار و صاف حاصل می‌شود و در زمین‌های بسیار ناهموار یا سنگلاخی، کارایی آنها کاهش می‌یابد.
محدودیت در خاک‌های بسیار چسبنده
اسکریپرها در شرایطی که خاک چسبندگی بالایی دارد (مثلاً در خاک‌های رسی و مرطوب) ممکن است با مشکل مواجه شوند.
مصرف سوخت بالا
به دلیل وزن سنگین و نیاز به قدرت زیاد برای بارگیری و جابه‌جایی خاک، اسکریپرها به مصرف سوخت بالایی نیاز دارند.
نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم
اسکریپرها به دلیل استفاده مداوم و فشار زیادی که در حین کار به اجزای مختلف آنها وارد می‌شود، نیازمند تعمیر و نگهداری مداوم هستند.
مشخصات فنی اسکریپر
مشخصات فنی ماشین آلات اسکریپر عبارتند از:
- حجم جام‌های این ماشین آلات سنگین حدود ۷ تا ۴۵ متر مکعب است.
- قدرت موتور اسکریپرها در حدود ۱۷۵ تا ۹۵۰ اسب بخار است.
- ماشین‌های اسکریپر دارای وزن ناخالص ۲۷.۲۴ تا ۷۲.۲۲ تن هستند.
- طول دستگاه‌های اسکریپر در حدود ۱۰.۱۳ تا ۱۶.۱۷ متر است.
- عرض این ماشین‌ها در حدود ۲.۶ تا ۳.۹۱ متر است.
- سرعت ماشین‌های اسکریپر تا حدود ۵۵ کیلومتر بر ساعت می‌رسد.
- ظرفیت پر این ماشین آلات حدود ۶.۸ تا ۴۶ متر است.
- ظرفیت انباشته اسکریپرها در حدود ۸.۴ تا ۵۵ متر مکعب است.
نتیجه گیری:
اسکریپرها نسبت به سایر ماشین آلات تسطیح و خاک‌برداری دارای کاربردهای بسیار زیادی هستند. برای نمونه اسکریپر نسبت به بولدوزر و گریدر دارای مزایای بیشتری در ساخت و ساز است. این دستگاه‌ها ظرفیت بیشتری برای حمل مواد داشته و این امر موجب انجام سریع عملیات، کاهش تعداد دفعات بارگیری و حمل و نقل و صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها می‌شود. از سوی دیگر مخزن و جام تعبیه شده در ماشین اسکریپر موجب انتقال مواد با حداقل ریزش در مسافت‌های طولانی می‌شود. بنابراین استفاده از این ماشین‌های سنگین در افزایش بهر‌ه‌وری پروژه‌های مورد نظر در صنایع مختلف نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند.
فعالان حوزه تسطیح زمین های کشاورزی می توانند برای آگاهی از قیمت دستگاه تسطیح لیزری و همچنین قیمت دستگاه تسطیح ماهواره ای می توانید با شماره 02166593922 تماس حاصل فرمایند.
سوالات متداول
ماشین اسکریپر یکی از ماشین‌آلات سنگین برای حفاری، بارگیری و حمل و انتقال مواد و تسطیح زمین است که از چند قسمت اصلی جام (ظرف بزرگ و منحنی که در جلوی اسکریپر قرار گرفته و برای جمع کردن و حمل مواد استفاده می‌شود)، محفظه جلویی جام (باز شدن این دیواره سبب ورود مواد به درون جام می‌شود)، صفحه تخلیه جام یا اجکتور (با حرکت رو به جلو این دیواره امکان تخلیه کنترل شده مواد ایجاد می‌شود) و تیغه برش (در قسمت جلوی جام اسکریپر قرار گرفته و برای برش و شل کردن مواد استفاده می‌شود. این تیغه باعث ورود مواد به داخل جام می‌شود) تشکیل شده است.
از کاربردهای اسکریپر می‌توان به حفاری، راه‌سازی، درجه‌بندی و تسطیح زمین، گودبرداری، عملیات معدن، ساخت و نگهداری سد، فشرده‌سازی خاک، کشاورزی و احیای زمین، اصلاح و بهسازی محیط و جابه‌جایی موثر حجم بالایی از مواد مانند خاک، شن، زباله و سایر مواد اشاره کرد.
